Galvaniz (Çinko) Kaplama Nedir? Nasıl Yapılır?

Galvaniz, korozyona karşı metalin “Çinko” ile kaplanmasıdır. Galvaniz kaplama 2 şekilde yapılır, birincisi Elektro Galvaniz ile kaplama ikincisi Sıcak Daldırma Galvaniz ile kaplamadır. Sıcak daldırma galvaniz yöntemi ile ergimiş halde bulunan çinko (460C°) içerisine malzeme daldırılarak kaplama işlemi yapılır. Bu şekilde oksidasyon önlenerek metallerin ömrü uzar, hava teması kesilmesi paslanmayı önlemiş olur. Oksijen metalle etkileşime girerek aşınmalara neden olur (pas) ve katmer katmer parçalar metalden ayrılır, metalin dayanımı düşer, görüntü kirlileşir. Paslanma sadece görüntü bozukluğu değildir aynı zamanda metali aşındıran bir kimyasal reaksiyondur.  Galvaniz ile kaplamada metal üzerinde bir nüfusiyet oluşturulmuş olur, bu nüfusiyet metalin her köşesine, içine, yüzeyine, boşluklara işler. Galvaniz, demir yada çeliklere uygulanır. Metale, çinko kaplanarak aşınma direnci arttırılır. Paslanmayı önlenmenin en iyi yolu kaplama uygulamasıdır. Kaplama kalınlığı her geçen yıl azalarak kayba uğrar yani çinko her yıl belli miktarlarda yok olur bu da ömrün daha önceden tespit edilmesini sağlar. Çinko demir ya da çelikten daha reaktif olduğu için, ilk olarak çinko galvaniz kaplama korozyona uğrayarak alt katmanda bulunan demir ya da çeliği korur.

Galvaniz kaplamanın muciti Luigi Galvani (1737-–1798) dir. Doktor ve fizikçi olan Galvani, kas ve sinir hücrelerinin elektrik ürettiğini bulmuştur ve biyoelektriği keşfiyle bilinir. Galvanizlemenin kayıtlı tarihçesi 1742’de P.J. Malouin adlı bir Fransız kimyacısına kadar uzanır,  French Royal Akademi’ de yapılan bir sunumda demirin eriyik çinkoya daldırılarak kaplanması metodu anlatılmış ve ortaya çıkmıştır.

Sıcak daldırma galvaniz kaplama işlemi, demir ve çelik malzemelerde daha ekonomik, uzun ömürlü, kaliteli kaplama yöntemidir. Malzemelere galvaniz kaplanarak ömrünü yaklaşık olarak 30 yıla yakın arttırmış oluruz. Yüzey kaplama yöntemlerinde en çok kullanılan kaplama işlemi galvaniz kaplamadır ve hiçbir bakım gerektirmez. Sıcak daldırma galvaniz yöntemlerinin en büyük dezavantajlarından birisi “Kaynak Yapılamaz” olmasıdır ayrıca parçaların teker teker galvanizlenmesi gerekir, montaj yapılmadan galvanizleme yapılmalıdır.

Galvaniz kaplamaya örnek olarak: Civatalar, somunlar, dirsekler, rekorlar, nipeller, saplamalar, redüksiyonlar, borular, dişliler, pullar, rondelalar, teller, gemi çapaları, tank, menteşe, konstrüksiyonlar, inşaat malzemeleri vs. verilebilir.

Malzeme Galvaniz kaplandıktan sonra kalınlık ölçme cihazı (manyetik) ile kaplama kalınlığı ölçülür ve Tahribatsız muayene ölçüm aletleriyle de testleri yapılır.